28 maart: Het wonder van Witte Donderdag

Muziekgegevens

1) Psalm 188: De steen die door de tempelbouwers, geen bundel

2) Hij kwam bij ons heel gewoon, Opwekking 268

3) O, hoofd, bedekt met wonden, Ned. Herv. Bundel gez. 32

4) Heer, Uw Bloed Dat Reinigt Mij, Opwekking 315

5) Jezus leven van mijn leven, LvdK gez. 182

6) Lam Gods, dat zo onschuldig, Ned. Herv. Bundel gez. 39

7) Mijn Verlosser hangt aan ’t kruis, Ned. Herv. Bundel gez. 45

8) Leer Mij, O Heer, Uw Lijden Recht Betrachten, Joh. De Heer gez. 487

9) Psalm 106: Looft nu den Heer, want Hij is goed, geen bundel

10) U zij de glorie, Opwekking 213

11) O Sacred Head Now Wounded, LvdK 2013 gez. 576

Meditatie

Ik lees met u Lukas 22: 7-16.

Ja, ik had het er al eerder over, het is deze week, de goede week, of de stille week. De week die begint, vandaag met Palmpasen en die overgaat in de witte donderdag, de Goede Vrijdag en de stille zaterdag. Ik wil vanmorgen met u stilstaan bij de witte donderdag.

Misschien weet u, waarom deze dag wit wordt genoemd. In de Rooms-Katholieke liturgie worden op deze dagen alle beelden in de kerk met een wit laken bedekt. Het tabernakel is leeg en de godslamp is uit. Daarnaast wordt de voetwassing verbeeld. De gemeente wordt ook niet meer heengezonden, maar blijft stil achter om te bidden. Althans zo ging het in ieder geval vroeger. Binnen die liturgie is over de witte donderdag, Goede Vrijdag en stille zaterdag op een mooie, intense manier nagedacht. Die rituelen die doen wel wat.

De donderdag is de 14e nissan in de Joodse kalender. En u weet het, dan wordt het Pascha gevierd. Zo ook in de periode dat Jezus in Jeruzalem was. ’s Morgens werden de huizen leeggeboend, en alle zuurdeeg, etensresten, en schimmel moet uit de naden en kieren in het huis verwijderd worden. En ‘s middags vanaf drie uur werden bij de tempel de talloze dieren geslacht. We lezen in Lukas dat ook Jezus aan dit ritueel ging meedoen, zoals overigens iedere jood, gelovig of niet.

Omdat Jezus zijn plek nog even geheim wilde houden, lezen we over de man met de kruik met water. Zo kon Jezus met zijn discipelen nog een keer ongestoord het Pascha vieren. Want dat wilde Jezus graag. Ik heb er hevig naar verlangd, zegt hij. Dat klinkt al mooi, maar in het Grieks staat er eigenlijk: vol verlangen heb ik ernaar verlangd. Daar wil ik vanmorgen bij stilstaan.

Jezus wist wat er de dagen daarna, ja, zelfs in de nacht volgend op de maaltijd zou gebeuren, maar wilde nog een keer met zijn vrienden, zijn discipelen de paasmaaltijd gebruiken. Hoe ontroerend. Vol verlangen zegt hij. Een paasmaaltijd met Petrus, die hem zou verloochenen, met Judas, die hem zou verraden, en met de andere discipelen die zouden vluchten.

Niet voor niets zingen we in deze dagen.

Mijn verlosser hangt aan het kruis

En hij hangt er mijnentwegen

Mij ten zegen

Van de vloek maakt hij mij vrij

En zijn sterven zaligt mij.

Jezus eet de paasmaaltijd met zijn vrienden, voor wie hij de dood zou moeten sterven. De paasmaaltijd was het hoogtepunt van de feesten van de joden in het Oude Testament. De uittocht uit Egypte werd herdacht en de vreselijke nacht daarvoor, waar de engel langs de huizen van de joden en Egyptenaren trok. Waar hij het bloed zag, passeerde hij. Wat een symboliek op de witte donderdag. Het is de symboliek van het bloed dat ooit het joodse volk vrijkocht, en het is de symboliek van het bloed dat gaat vloeien op Golgotha.

De God die wij mogen bidden, als ik dat zo mag zeggen, is geen afstandelijke God. Niet de God als de goden van die tijd. Grillig, ver weg en onbereikbaar. Nee de God van de Bijbel is een God die dicht bij mensen wil zijn. Een God van een relatie. 33 jaar voor de 14e nissan toonde God dat al in de komst van de Zoon. Niet in de grote steden van die tijd Rome, Alexandrië, Jeruzalem, maar in een voederbak. Nederig en klein, kwetsbaar en aanraakbaar.

En die entree in deze wereld, heeft zich al die jaren doorgezet. Jezus met innerlijke ontferming bewogen, om de schare. Jezus die bange discipelen moest troosten, Jezus die genezend het land doorging en Jezus die even voor deze donderdag huilde bij het graf van Lazarus. Niet ver weg, maar dichtbij. Geen onbewogen God in de hemel, maar een God die zich vernederde in mensengedaante en zo onze dienaar, onze slaaf wilde zijn. En dus Jezus die zo graag nog een keer met zijn vrienden de paasmaaltijd wilde vieren.

Mag ik vragen. Heeft u zo de drie-ene God al leren kennen? Niet als de verre God, maar als de God van nabij. Als we op onszelf letten, ja, dan vraagt het bange hart. Kan ik God wel onder ogen komen? Is hij er wel voor mij? Maar als we op Jezus letten, ja, dan kan het. Niet voor niets heeft Jezus gezegd: wie mij ziet heeft de Vader gezien. Zo Zoon, zo Vader. Zoals Jezus, zo is God.

U vindt dat eigenlijk onbegrijpelijk? Ja ik ook. Mijn verstand kan er niet bij. Maar ook mijn hart en mij gevoel kunnen er soms niet bij. Wil Jezus vol verlangen ook met mij Pascha vieren? Wil hij met mij Avondmaal vieren? Ja, dat is de vreugdevolle boodschap van de witte donderdag, die we ook best de zwarte donderdag mogen noemen. Vol verlangen wil Jezus bij ons zijn. Zeker ook in Brood en wijn, want u weet dat in het vervolg op dit gedeelte Jezus het Avondmaal zal instellen. Hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: dit is mijn lichaam, dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit tot mijn gedachtenis.

Leer mij uw lijden recht betrachten

In deze zee verzinken mijn gedachten.

Ja mijn gedachten verzinken al als ik die eenvoudige woorden lees: Ik heb vol verlangen dit pascha met jullie te eten. En mijn gedachten verzinken ook als ik bedenk: vol verlangen wil ik mijn gebroken lichaam met jullie in het Avondmaal delen.

En wij? Mogen wij vol verlangen onze ogen opheffen naar deze Christus, naar deze zaligmaker? Als Jezus al vol verlangen naar ons wil omkijken? Hoe dan wij?

O liefde die om zondaars te bevrijden, zo zwaar wou lijden.

Nog een ding; U weet wat er vlak voor de maaltijd gebeurde. Discipelen die zich niet wilden vernederen om elkaar de voeten te wassen. En toen deed Jezus het.

Wie is er nederig en klein? Wie wil de minste zijn?

En wat zegt Jezus dan? Als ik jullie Heer en jullie meester, je voeten gewassen heb, moet je ook elkaars voeten wassen. Je zult gelukkig zijn, als je dit niet alleen begrijpt, maar er ook naar handelt. En kijk, daarna zegt Jezus, ik keek vol verlangen naar jullie uit voor het Pascha. Geloven is vol aanbidding zien op deze Jezus, en dan ook elkaar de voeten wassen.

Lam Gods dat zo onschuldig, zo onschuldig,

Zo moedig en geduldig aan het schandelijk kruishout lijdt

Verdienden niet mijn zonden

Die striemen en die wonden

Ik weet dat Gij onschuldig zijt.