'Judas!' De meest controversiële gitaarswitch uit de jaren '60

Bob Dylan was begin jaren '60 in korte tijd uitgegroeid tot een echt folkicoon. Amerikaanse folkniks hadden 'm op een torenhoog voetstuk geplaatst. Maar die sokkel verzakte helemaal toen Bob Dylan in 1965 ineens met een elektrische gitaar op het Newport Folk Festival verscheen, nota bene de meest snobistische folkbijeenkomst van de Verenigde Staten. Twee jaar eerder had hij daar juist zijn heldenstatus bevestigd met een indrukwekkend optreden met liedjes als 'Blowin' In The Wind'. Nu schalde er boegeroep over de festivalweide van Newport.

Verrader

Zijn eerste elektrische optreden was zeer controversieel, al gebiedt de nuance te zeggen dat dat eerder door de slechte geluidskwaliteit en de korte duur van het concert - 15 minuten - kwam, dan door het feit dat Bob Dylan met een Fender Stratocaster en een luide gitaarversterker op het podium stond. Maar veel fans van Bob Dylan waren zeker niet blij met de elektrische gitaar in de handen van hun folkheld. Ze vonden hem een verrader; hij had de folkcultuur verloochend met die gierende houten plank.

Toch verscheen Dylan een maand later opnieuw met een elektrische gitaar op het podium. Hij was zich bewust van de controverse van het instrument: voorafgaand aan de show in het Forest Hills-park in New York gaf hij een briefing aan zijn bandleden, waarin hij vertelde dat ze er rekening mee moesten houden dat er van alles kon gebeuren tijdens het concert. Fotograaf Daniel Kramer was bij die bijeenkomst: "Dylan vertelde dat het publiek ze kon uitjoelen, maar dat ze zich daar niet van de wijs door moesten brengen. Hun taak was simpelweg om zo goed mogelijk muziek te maken."

Wereldtour

Begin 1966 was de fanschare van Bob Dylan wel gewend aan zijn shows-nieuwe-stijl. De eerste helft zou folk zijn, met alleen Bob Dylan en een akoestische gitaar, en daarna begon de verloochening, in de ogen van de folkniks, met een elektrische toegift. Maar toch was zijn eerste grote wereldtour, die op 4 februari 1966 van start ging, nagenoeg uitverkocht. Hij werd vergezeld door The Band, zijn nieuwe begeleidingsgroep. Dylan deed tijdens die tour in drie maanden tijd behalve de VS en Canada ook Australië en Europese landen als Zweden, Ierland en Engeland aan. De tour was inderdaad half-elektrisch, en het publiek werd inderdaad vijandig zodra Dylan zijn akoestische gitaar inruilde voor een elektrische.

Judas

Die vijandigheden bleven meestal beperkt tot wat boegeroep uit diverse hoeken van de zaal. Maar tijdens een concert in Manchester riep een toeschouwer luid 'Judas!', waarop Dylan de confrontatie met hem aanging. 'Ik geloof je niet, je bent een leugenaar!', beet hij de ordeverstoorder toe, om vervolgens de band op te hitsen: 'Speel keihard verdomme!', waarna ze 'Like A Rolling Stone' inzetten.

Bob Dylan blikte in 2012 terug op het incident, dat vereeuwigd werd op de bootlegopname 'Bob Dylan Live 1966, The "Royal Albert Hall" Concert' (foutief implicerend dat het concert plaatsvond in de Londense Royal Albert Hall). "Judas, de meest gehate naam in de menselijke geschiedenis! Probeer die naam maar eens van je af te krijgen. En waarom? Omdat ik op een elektrische gitaar speelde? Alsof dat op de een of andere manier gelijk staat aan het verraden van onze Heer. Al die klootzakken kunnen rotten in de hel!"

Over de controversiële switch van Bob Dylan van akoestische naar elektrische gitaar, is nu ook een film gemaakt: 'A Complete Unknown'.

NPO Radio 5 Evergreen Top 1000

Wat zijn de allermooiste evergreens ooit gemaakt volgens de luisteraars van NPO Radio 5? De Evergreen Top 1000 is dé jaarlijkse lijst van NPO Radio 5 met klassiekers uit alle muziekdecennia.

De Evergreen Top 1000 wordt jaarlijks in november uitgezonden op NPO Radio 5.

BEKIJK DE LIJST